Jarenlang hebben de gemeenten het initiatief voor woningbouwplannen aan de markt overgelaten. Projectontwikkelaars/bouwers kochten grondposities en namen het risico van de gebiedsontwikkeling. De gemeenten stelden zich passief op en verleenden voornamelijk een faciliterende rol. Denk daarbij aan het in procedure nemen van een bestemmingsplan en het verlenen van vergunningen.
Na de financiële crisis ontstond in 2018 een stijgende vraag naar woningen en inmiddels is op landelijk niveau sprake van een zorgelijk tekort aan woningen. Maatschappelijk komt de roep dat de overheid regie moet nemen om versneld woningbouw mogelijk te maken. Reden voor de gemeenten om vanaf medio 2020 actief in te zetten op het verwerven van grondposities voor woningbouw.
Voor het voeren van een actieve grondpolitiek beschikken de gemeenten over de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg). Met die wet kan de gemeente het voorkeursrecht tot koop afdwingen. Inmiddels regent het letterlijk aanwijzingen van gebieden waarop de Wvg van toepassing wordt verklaard. Hiervoor dient dan wel door de gemeenten een procedure te worden gevolgd, die open staat voor bezwaar en beroep. Voor een grondeigenaar betekent het dat als de grond verkocht gaat worden, de grond als eerste aangeboden dient te worden aan de gemeenten. Uitzondering hierop zijn een overdracht binnen de familie.
Als de gemeente voornemens is om het voorkeursrecht te vestigen dienen de eigenaren van de gronden hiervan bericht te worden. Dat gebeurt door middel van een aangetekend schrijven. Eerst is er een voorlopige aanwijzing waartegen een zienswijze kan worden ingediend en daarna volgt een bestendiging waartegen bezwaar kan worden gemaakt. Zodra je een aangetekende brief ontvangt, is het zaak een onteigeningsdeskundige in te schakelen om te bekijken wat de mogelijkheden zijn. Ga je bezwaar maken, je grond aanbieden, afwachten tot dat de gemeente wenst te verwerven of actief met andere grondeigenaren tot een gebiedsontwikkeling komen? Het is goed om te weten dat bij een aanbieding de verkoopprijs bepaald wordt op basis van de Onteigeningswet. Dat kan door te onderhandelen met de gemeente of via een onafhankelijke commissie. Je rechten om een juiste verkoopprijs/schadeloosstelling te ontvangen, worden dan wel gewaarborgd door de Wvg, maar het feit dat je niet meer met anderen, maar louter met de gemeente moet onderhandelen, voelt als zeer onrechtvaardig.
De gemeente is bij een aanwijzing verplicht om een bestemmingsplan in procedure te brengen. Je moet weten dat een aanwijzing zo maar jaren kan duren. Het maken van bezwaar en tijdig beroep doen op zelfrealisatie kan van groot belang zijn. Krijg je met een aanwijzing te maken, doe je er gewoon goed aan om een onteigeningsdeskundige in te schakelen. In eerste aanleg is dan wel sprake van een gedwongen verkoop aan de gemeente, maar er zijn gemeenten die open staan voor een initiatief vanuit de markt en niet per se zelf tot een gebiedsontwikkeling willen overgaan. Het initiëren van zo’n gebiedsontwikkeling, het organiseren van de andere grondeigenaren, de onderhandelingen voeren met projectontwikkelaars, allemaal zaken die vragen om een professional.
Wij, bij Van den Berk & Kerkhof, hebben diverse professionals in huis. Allemaal al jaren bezig in dit vak. Een professional, die begrip heeft voor jouw situatie en met verstand van zaken. De Wvg regelt dat de redelijk gemaakte deskundigenkosten voor vergoeding in aanmerking komen. Des te meer een reden om tijdig een onteigeningsdeskundige in te schakelen.
Heb je een brief ontvangen voor een aanwijzing in het kader van de Wvg en wilt weten wat je kansen zijn? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.